Beste bewoner van Huldenberg, beste buur,
Als huisarts van groot Huldenberg, zou ik u graag wat extra info verschaffen over de Covid-vaccins door de belangrijkste gegevens waarover we reeds beschikken zo duidelijk mogelijk aan u door te geven.
Waarom vaccinatie?
Vaccinatie dient om het immuunsysteem een ziekte te doen herkennen, zodat het veel sneller en veel beter reageert. Het gaat hier dus om een leerproces. Dit heeft een aantal consequenties:
Het immuunsysteem wordt alert gemaakt, geprikkeld. Dit kan leiden tot milde nevenwerkingen zoals een rood bultje op de injectieplaats en een tijdelijk licht griepaal gevoel.
Leren kost tijd, ook voor het immuunsysteem is dit zo. Meestal gaat het hier over een twee-tal weken, in die tijd kan je dus gewoon nog besmet worden en ziek worden.
Om iets te leren kennen, heb je een herkenbaar deeltje nodig. In het geval van het Covid-vaccin is dat herkenbaar deeltje “het kroontje” van het virus. Dit zijn de uitsteekseltjes op de buitenkant van het virus.
mRNA Covid-vaccinaties:
Het vaccin waar al het meeste over geweten is, is het vaccin van Pfizer: dit vaccin bevat de mRNA code voor “het kroontje” van het coronavirus. Messenger RNA (mRNA) is letterlijk de boodschapper die aan onze cellen een bouwplan doorgeeft. In dit geval is dit de code die leidt tot de bouw van “het kroontje”. Ook het vaccin van Moderna werkt op deze manier.
Doordat het vaccin slechts een deeltje van de code (enkel met betrekking op “het kroontje”) van het coronavirus bevat, kan je van het vaccin nooit Covid krijgen. Het vaccin helpt ons om een goede, hopelijk langdurige weerstand op te bouwen. Ook bij mensen die Covid hebben doorgemaakt, is een zekere weerstand opgebouwd, maar het coronavirus brengt tijdens de infectie ook elementen aan om de immuunrespons te verhinderen. Bij gevaccineerde patienten verwachten we daarom een langere weerstand: deze “remmende” elementen zitten natuurlijk niet in het vaccin. Het vaccin is in labo’s gemaakt en kan dus als heel “puur” gezien worden. De werkmethode om het vaccin aan te maken is zeer duidelijk vastgelegd en herhaalbaar, ook als er veranderingen (mutaties) optreden.
Een nadeel van het vaccin op basis van mRNA code, is dat dit mRNA, makkelijk afbreekt. De vaccins moeten dus onder heel specifieke (extreem koude) omstandigheden bewaard worden. Dit maakt de distributie van de vaccins moeilijker en duurder. Bovendien is het hierdoor niet overal ter wereld toepasbaar.
Vaak gestelde vragen over het vaccin
Dokter, laat jij je vaccineren? JA, absoluut, ik ben zelfs al gevaccineerd.
Wat zit er in? Dat weten we over elk vaccin nog niet even goed, maar het Pfizer vaccin bevat relatief weinig ingrediënten. Er is natuurlijk de mRNA code, maar verder werden er ook enkele hulpstoffen toegevoegd, dit zijn: vetten, sucrose en de vaak gebruikte PBS (phosphate buffered saline) oplossing. De vetten beschermen het mRNA. De sucrose beschermt de vetten tegen de koude. De PBS-oplossing creeert voor dit alles een omgeving die op het menselijk lichaam lijkt.
Een vaccin met mRNA kan dit geen veranderingen maken in ons DNA (erfelijk materiaal)?
Eigenlijk is de werking van onze cellen net andersom, mRNA wordt opgebouwd door de code van ons DNA. Eens dit gebeurd is, verdwijnt het mRNA uit de kern van de cel. Gezien het vaccin een volledig gevormd mRNA bevat, kan het niet in de celkern en heeft het geen invloed op ons DNA.
Een vaccin op zo een korte tijd, dat is toch niet geloofwaardig?
De snelle ontwikkeling van de huidige vaccins is eigenlijk niet zo verrassend. De mRNA techniek die nu voor het Covid-vaccin gebruikt is, is al getest op HIV, en ook effectief gebruikt in de bestrijding van sommige kankersoorten. De Coronavirussen waartoe ook SARS behoort, werden al sinds 2003 continu in de gaten gehouden. Vandaar dat de farmaceutische industrie bij deze uitbraak van Covid als het ware al in de startblokken klaar stond. Tot slot is het ontwikkelen van vaccins een proces dat normaal uit vele opéénvolgende stappen bestaat, met vele tussenpauzes, wachtend op de administratie. In dit geval zijn er geen stappen overgeslagen, ze werden gewoon quasi allemaal gelijktijdig uitgevoerd.
Het klopt wel dat er met het snelle proces dat gebruikt is voor de huidige vaccins wat nadelen gepaard gaan. Zo hebben we geen idee hoe lang je immuun bent voor het coronavirus na vaccinatie. De eerste studies doen wel al uitschijnen dat dit waarschijnlijk langer zal zijn dan bij patienten die de ziekte doormaakten.
Sommige mensen die reeds ziek waren, maken de ziekte een tweede keer door. Waarom zou het vaccin ons dan wel langer en voldoende beschermen?
Bij vaccinatie brengen we geen ziekmakende deeltjes van het virus in, enkel de buitenkant (“het kroontje”) of deeltjes om deze buitenkant te maken (mRNA). Dit is belangrijk want de ziekmakende deeltjes zijn ook degenen die er voor zorgen dat het virus ons immuunsysteem kan ontduiken. Hierdoor zien we als arts soms echt zieke mensen, met achteraf slechts weinig of snel verdwijnende immuniteit. Voorlopig merken we bij het vaccin wel een goede immuunrespons. Hoe lang deze stand houdt, moeten we echter, zoals hierboven reeds besproken, nog afwachten.
Welke nevenwerkingen kunnen we verwachten?
De testpersonen vertoonden gelijkaardige nevenwerkingen als bij andere vaccins: een pijnlijke, stijve arm, een griepaal gevoel of zelfs wat lage koorts. Naarmate het vaccin meer gebruikt wordt, zou het kunnen dat hieraan nog enkele zeer zeldzame neveneffecten toegevoegd worden. Dit is echter niet anders dan bij andere vaccins, uiteindelijk moet altijd die stap gemaakt worden vanuit testsituaties naar het grote publiek.